بررسی تغییرپذیری درون‌سالی تاوایی نسبی در خاورمیانه و مدیترانه شرقی

Authors

آزیتا امیری دانشجوی دکتری جغرافیا دانشگاه خوارزمی تهران

ابراهیم فتاحی دکتری جغرافیا، عضو هیأت علمی پژوهشگاه هواشناسی و علوم جوّ تهران، دانشیار پایه 12،

بهلول علیجانی دکتری جغرافیا، استاد دانشگاه خوارزمی تهران

زهرا بیگم حجازی دکتری جغرافیا، استاد دانشگاه خوارزمی تهران

مجید آزادی دکتری هواشناسی، عضو هیأت علمی پژوهشگاه هواشناسی و علوم جوّ، دانشیار پایه 20

Abstract:

محاسبه و ترسیم الگوهای توزیع تاوایی نسبی در سطوح فشاری مختلف مناسبترین روش برای تبیین تغییرات اقلیم سطح زمین با استفاده از تغییرپذیری گردش جوی است. بر این اساس مقادیر روزانه تاوایی نسبی با استفاده از داده های روزانه باد مداری و نصفالنهاری که از مراکز ملی پیشبینی محیطی و پژوهشهای جوّی آمریکا دریافت شد، در سه تراز فشاری 850، 500 و 300 هکتوپاسکال در منطقه مدیترانه شرقی و خاورمیانه که محدودهای تأثیرگذار بر اقلیم ایران است محاسبه شد. جهت بررسی تغییرات درونسالی، تحلیل مؤلفههای اصلی به حالت T و با چرخش واریمکس بر روی میانگین 5 روزه تاوایی نسبی در دوره پایه 2010-1981 اجرا شد و برای آشکارسازی تغییرات احتمالی دو دوره 1990-1961 و 2014-1991 نیز مورد بررسی قرار گرفت. در این بررسی دوره تسلط شرایط زمستانه، تابستانه و فصلهای انتقالی در ترازهای مختلف فشاری تعیین شده و نقشه توزیع تاوایی نسبی در هر دوره به روش درونیابی کریجینگ معمولی ترسیم شد. نتایج حاکی از آن است که در تابستان تاوایی منفی تراز میانی روی ایران تا ترازهای بالا ادامه دارد اما تاوایی مثبت حاصل از کم فشار خلیجفارس در سطح زمین، در ترازهای بالاتر با تاوایی منفی مهار میشود. بیشترین تغییرات زمانی و مکانی تاوایی نسبی مربوط به فصلهای انتقالی است. بروز تغییرات زمانی در شرایط فصلی و تغییرات مکانی مراکز بیشینه و کمینه تاوایی نسبی بیشتر در ترازهای میانی و بالایی مشاهده شد. در این ترازها طول فصل تابستان طولانیتر شد. فصل گرم در تراز بالایی در دهه های اخیر به سمت افزایش تاوایی منفی پیش رفتهاست. فصلهای انتقالی به خصوص فصل پاییز به تدریج کوتاهتر شده و در تراز بالایی حتی به طور کامل محو شد. در تراز پایینی افزایش تاوایی منفی در غرب دریای خزر و افزایش تاوایی مثبت در شرق آن با تضعیف کمفشار دریای سیاه و تضعیف پرفشار سیبری هماهنگ است

Upgrade to premium to download articles

Already have an account?login

similar resources

بررسی رابطه مراکز فعالیت تاوایی نسبی در خاورمیانه با دمای هوای ایران

رابطه دمای هوا در ایران با توزیع تاوایی نسبی در خاورمیانه با استفاده از مقادیر ماهانه تاوایی نسبی در دو تراز 850 و 500 هکتوپاسکال و دمای هوای 97 ایستگاه سینوپتیک کشور (2010-1981) بررسی شد. بدین منظور از روشهای آماری تحلیل مؤلفه های اصلی (PCA) و تحلیل همبستگی کانونیکال (CCA) استفاده شد. ابتدا توسط تحلیل مؤلفه های اصلی، مراکز فعالیت تاوایی نسبی در خاورم...

full text

بسط ژئوپلیتیک ایران در خاورمیانه عربی با ترسیم مدل بسط در مدیترانه شرقی*

ایران به دلیل ویژگیهای خاص در ماهیت نظام سیاسی، وزن ژئوپلیتیکی و گفتمان پویای آن، شایسته است در اندازههای قدرتی منطقهایی و محوری برای یک کنفدراسیون ایفای نقش کند.حوزه ی خلیج فارس بدرستی اساسیترین علقهی ایران می باشد.حضور ث قدرتهای بین المللی و تصادم منافع آنها با منافع ایران و انطباق آن با منافع بازیگرای مانند عربستان یک پر فشار ژئوپلیتیکی ایحاد کرده است.از این رو و بدلیل دکترین سیاست خارجی...

full text

واکاوی اندرکنش نوسان مدیترانه شرقی با تغییرپذیری دماهای کرانگین غرب ایران

دماهای کرانگین عناصر آب و هوایی هستند که در قالب مخاطرات اقلیمی بر عوامل اقتصادی و اجتماعی تأثیر دارند و شناخت و پیش‌بینی آن‌ها به‌منظور برنامه‌ریزی در زمینه‌های کشاورزی، صنعتی و اقتصادی ضروری می‌باشد. از طرف دیگر این تغییرات به‌شدت با نوسانات جوی - اقیانوسی کلان‌مقیاس مرتبط‌اند. با توجه به این موضوع، تبیین اندرکنش دماهای کرانگین ایستگاه‌های غرب کشور و نوسان مدیترانه شرقی، از اهداف مهم‌ این مطا...

full text

بسط ژئوپلیتیک ایران در خاورمیانه عربی با ترسیم مدل بسط در مدیترانه شرقی*

full text

بررسی جبهه‌زایی سطوح زبرین از دیدگاه تاوایی پتانسیلی بر روی خاورمیانه و ایران

در این مطالعه پدیده جبهه‌زایی سطوح میانی و زبرین برای سه سامانه چرخندی که خاورمیانه و ایران را تحت تاثیر قرار داده‌اند، بررسی شده است. برای این کار، مدل میان مقیاس MM5 برای هر سه سامانه اجرا شده و با استفاده از خروجی مدل، نقشه های کمیت هایی همچون تاوایی پتانسیلی ([1](PV، رطوبت نسبی، دمای پتانسیلی برای سطوح مختلف فشاری ترسیم گردید. به علاوه، نقشه های سطح مقطع قائم PV و سرعت قائم در مراحل مختلف ا...

full text

وضعیت کشورهای منطقه کشورهای مدیترانه شرقی

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}

Journal title

پژوهش های اقلیم شناسی

volume 1396 issue 29

pages 55- 71

publication date 2018-04-21

unfollow

{@ msg @}

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Keywords

تاوایی نسبی تحلیل مؤلفه های اصلی خاورمیانه مدیترانه شرقی

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com